Nestes momentos non hai cursos pendentes de celebración no Concello
Penedos de Pasarela,
cando vos vexo, penedos,
suspiro de amor por ela.
(EDUARDO PONDAL, Queixumes dos pinos; 1886).
Enganosa Morpeguite,
fala do doce mirar;
filla lixeira da brétoma,
de corpo leve e lanzal;
presurosa compañeira
da virazón da mañán:
Lévenme os demos, se agora
me has de volver a escapar,
nin outra vez, como anguía,
te me has de escorrer das mans.
-Mira, estate quedo, Mouco,
Mouco, non me fagas mal;
se me soltas che prometo,
me obrigo de che contar
quen repousa na Arca de Ogas,
desde a nosa antiga edá;
non me prendas a faldra de brétoma,
déixame, Mouco, vagar.
-Fora leria… As túas mentiras
cansado estou de encuitar;
en ti curarei á forza
as suidades daquel mal,
que deixas na alma, cando
correndo soes pasar.
Hei de fartarme de ti
cho xuro por miña nai;
coma un oso que atopa famento
de mel un doce panal.
(EDUARDO PONDAL, Queixumes dos pinos; 1886).
A hora en que o doce luceiro
coménzase de fundir,
as ben cornudas cabras montesías
levando diante de si,
o pastor celta Temunde
volvía ao doce redil;
só, cantando pola gandra
de Xallas, de uces nutriz,
e estremecendo a vaga soedade,
seu cantar dicía así:
-Arca antiga da Piosa,
o vento que é triste oír
funga nas esquivas uces
que están ó redor de ti;
e pasa entre eles bruando
con un dorido xemir:
debaixo das túas antes
está valente Brandomil;
non no olvido, mais nos brazos
do eterno e doce dormir:
ten ao seu lado dereito
o elmo dourado e xentil,
o escudo e a dura lanza
onde o sol soía ferir,
e con pracer os celtas contemplaban
de Xallas no ermo confín.
¡Ouh!, valente fillo de Ogas
e da doce e nobre Eiriz,
para sempre quedará
longa memoria de ti:
e cando o fillo dos celtas,
no tempo que está por vir,
pensativo camiñante
pase quezais por aquí;
cando no tempo en que xía
se vexa a lúa lucir,
dirá ao verte desde lonxe:
-O valente Brandomil,
saído da xentil e boa raza
dos celtas, repousa alí.
(EDUARDO PONDAL, Queixumes dos pinos; 1886).
O escritor coruñés Manuel Rivas(1957), que durante varios anos residiu no noso concello, concretamente en la aldea de Urroa, tamén tomou Vimianzo e o val de Soneira como importante fonte de inspiración literaria.